واریکوسل، وضعیتی که با بزرگ شدن و پیچ خوردگی ورید های داخل کیسه بیضه مشخص می شود و تعداد قابل توجهی از مردان را تحت تاثیر قرار می دهد. علت دقیق واریکوسل مشخص نیست، عوامل مختلفی به عنوان عوامل بالقوه شناسایی شده اند. در این مقاله از مجله دکتر عبدو به بررسی علت واریکوسل می پردازیم و عوامل تشریحی و فیزیولوژیکی که در ایجاد این بیماری نقش دارند را بررسی می کنیم.
معمولا عوامل زیر در بروز واریکوسل نقش دارند:
یکی از دلایل اصلی واریکوسل، عملکرد نادرست دریچه های داخل وریدهای اسپرماتیک است. به طور معمول، این دریچه ها، خون را به طور موثر از بیضه ها به قلب برمی گرداند. با این حال، زمانی که این دریچهها ضعیف می شوند یا به درستی کار نمیکنند، خون در سیاهرگ ها تجمع پیدا می کند و منجر به گشاد شدن و بزرگ شدن سیاهرگ ها و در نهایت واریکوسل می شود.
عوامل تشریحی نیز در ایجاد واریکوسل نقش دارند. برخی از مردان ممکن است به دلیل ساختار رگ هایشان مستعد ابتلا به واریکوسل باشند. به عنوان مثال، زاویه ورود وریدهای اسپرماتیک به سیاهرگ کلیوی یا وجود وریدهای اضافی در کیسه بیضه، احتمال واریکوسل را افزایش می دهد.
علاوه بر این، عوامل ژنتیکی نیز در ایجاد واریکوسل نقش دارند و در صورت وجود سابقه واریکوسل در خانواده، احتمال بروز آن بیشتر می شود.
افزایش فشار وریدی در کیسه بیضه یکی دیگر از عوامل زمینه ای بروز واریکوسل است. این افزایش فشار به دلیل عوامل مختلفی مانند فعالیت بدنی، بلند کردن اجسام سنگین یا زور زدن در حین حرکات روده رخ می دهد. این فعالیت ها منجر به افزایش جریان خون و فشار در رگ ها می شود و به ایجاد واریکوسل کمک می کند.
عدم تعادل در سطوح هورمونی، به ویژه تستوسترون و استروژن، از علل واریکوسل محسوب می شود. تستوسترون نقش مهمی در حفظ سلامت رگ های خونی دارد. استروژن باعث رشد و گشاد شدن رگ های خونی می شود. عدم تعادل بین هورمون های موجود، احتمال ضعیف شدن دیواره سیاهرگ ها و افزایش حساسیت به واریکوسل بیشتر است.
در برخی موارد، واریکوسل ممکن است در اثر فشرده شدن ورید کلیوی ایجاد شود. سیاهرگ کلیوی مسئول انتقال خون از کلیه ها به قلب است. هنگامی که این ورید به دلیل یک ناهنجاری آناتومیک یا ساختار مجاور فشرده شود، باعث افزایش فشار در وریدهای بیضه و ایجاد واریکوسل می شود.
شرایط یا عوامل خاصی در داخل شکم بر بروز واریکوسل تاثیر می گذارند. به عنوان مثال، تومور ها یا توده های شکم به وریدها فشار وارد می کنند، جریان خون را مختل کرده و باعث واریکوسل می شوند.
علاوه بر این وجود بیماری کلیوی یا کبدی نیز می تواند علت واریکوسل باشند. این بیماری ها جریان خون طبیعی را مختل می کنند و شانس ایجاد واریکوسل را افزایش می دهند.
واریکوسل اغلب در دوران بلوغ ایجاد می شود، زیرا بدن تغییرات هورمونی قابل توجهی را تجربه می کند. رشد و توسعه سریع در این مرحله فشار بیشتری را بر رگ ها وارد می کند و احتمال تشکیل واریکوسل را افزایش می دهد.
با این حال، واریکوسل در مراحل بعدی زندگی نیز به دلیل عواملی مانند افزایش سن و ضعیف شدن تدریجی دیواره سیاهرگ نیز ایجاد می شود.
👈بیش تر بخوانید: هزینه عمل واریکوسل چقدر است؟
علت واریکوسل به طور قطعی مشخص نیست و ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، درک عوامل بالقوه ای که در ایجاد آن نقش دارند بسیار مهم است. عملکرد نادرست دریچه ها، عوامل تشریحی، عدم تعادل هورمونی، افزایش فشار وریدی، فشردگی ورید کلیوی، عوامل داخل شکمی و تغییرات مرتبط با افزایش سن، همگی در بروز واریکوسل نقش دارند.
افراد با کسب بینش در مورد این علل، عوامل خطر مرتبط با واریکوسل را بهتر درک کنند و به دنبال مراقبت های پزشکی مناسب برای تشخیص و درمان باشند.
👈بیش تر بخوانید: ترمیم پارگی بیضه چگونه انجام می شود؟
در برخی موارد، اصلاح شیوه زندگی یا درمان های محافظه کارانه مانند پوشیدن لباس زیر حمایتی یا مصرف داروهای ضد درد ممکن است علائم واریکوسل را کاهش دهد. با این حال، برای موارد شدیدتر یا زمانی که باروری تحت تاثیر قرار می گیرد، مداخله جراحی ضروری است.
واریکوسل به طور بالقوه با تأثیر بر کیفیت و عملکرد اسپرم، باروری را مختل می کند. مشاوره و درمان پزشکی به رفع نگرانی های باروری مرتبط با واریکوسل کمک می کند.
واریکوسل در هر دو طرف کیسه بیضه ایجاد می شود، اما به دلیل آناتومی وریدها سمت چپ بیشتر نمایان می شود.
واریکوسل معمولاً خود به خود برطرف نمی شود. در صورت عدم درمان، ممکن است در طول زمان بدتر و باعث بروز عوارض شود.
تغییرات سبک زندگی به تنهایی نمی تواند از واریکوسل جلوگیری کند، حفظ وزن سالم، اجتناب از فشار بیش از حد بر روی کیسه بیضه و مراجعه فوری به پزشک برای علائم به کاهش خطر یا پیشرفت واریکوسل کمک می کند.
همیشه برای تشخیص دقیق و برنامه درمانی شخصی واریکوسل با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کنید.