دلایل ایجاد تنگی مجاری ادراری چیست؟ روش های تشخیص و درمان آن
تنگی مجاری ادراری، وضعیتی است که با تنگ شدن یا انسداد مجاری ادراری مشخص می شود. این وضعیت می تواند بخش های مختلف سیستم ادراری، از جمله لوله های حالب که ادرار را از کلیه ها به مثانه حمل می کنند، کلیه ها و را مثانه تحت تاثیر قرار دهد.
تنگی در سیستم ادراری و مجاری آن، منجر به طیف وسیعی از علائم و عوارض می شود و شناخت علت، علائم و گزینه های درمانی آن ضروری است. اگر این وضعیت را دارید، خواندن این مقاله از مجله دکتر عبدو را به شما توصیه می کنیم.
تنگی مجاری ادراری چیست؟
تنگی در مجاری ادراری به باریک شدن یا انقباض مجاری ادراری اطلاق می شود، این مجاری شامل حالب ها، مثانه و مجرای ادرار هستند. باریک شدن و تنگی ممکن است در هر نقطه از سیستم ادراری رخ دهد و جریان طبیعی ادرار را مختل کند.
تنگی لوله های انتقال ادرار، ممکن است یک بیماری مادرزادی باشد که از بدو تولد وجود داشته باشد یا در اواخر زندگی به دلیل عوامل مختلف به وجود آید.
👈بیش تر بخوانید: انواع بی اختیاری ادراری
دلایل ایجاد تنگی مجاری ادراری
انسداد مجاری ادراری به دلایل زیر رخ می دهد:
مادرزادی
تنگی مادرزادی در مجاری ادراری معمولاً نتیجه رشد غیر طبیعی سیستم ادراری در طول رشد جنین است. این وضعیت به دلیل انسداد محل اتصال حالب لگنی UPJO، رفلاکس مثانه VUR یا دریچه های پیشابراه خلفی PUV به وجود می آید.
اکتسابی
تنگی اکتسابی دستگاه ادراری، در مراحل بعدی زندگی به دلیل عواملی مانند عفونت ادراری، سنگ کلیه، تروما یا آسیب به سیستم ادراری، جراحی های قبلی، پرتودرمانی یا برخی داروها ایجاد می شود.
علائم تنگی مجاری ادراری
علائم انسداد مجاری ادرار بسته به محل و شدت تنگی، متفاوت است وعلائم رایج در این عارضه عبارتند از:
- کاهش جریان ادرار: کاهش یا ضعیف شدن جریان ادرار یکی از شاخص های رایج تنگی در مجرای ادراری است. این وضعیت به دلیل انسداد یا باریک شدن مجاری ادراری رخ می دهد.
- مشکل در شروع ادرار: باریک شدن مجاری ادرار شروع ادرار را چالش برانگیز می کنند، باعث ناراحتی و درد در هنگام دفع می شود.
- تکرر ادرار: افراد مبتلا به تنگی مجاری ادراری ممکن است با تکرر ادرار مواجه شوند و در طول روز بیش از حد معمول نیاز به دفع ادرار داشته باشند.
- احتباس ادرار: تنگی در موارد شدید، منجر به ناتوانی در تخلیه کامل مثانه، احتباس ادرار، ناراحتی، درد و افزایش خطر عفونت های دستگاه ادراری می شود.
- عفونت های دستگاه ادراری: مسدود شدن مجاری ادرار، باعث تجمع ادرار، افزایش خطر رشد باکتری ها و عفونت های دستگاه ادراری می شود.
👈بیش تر بخوانید: انتخاب بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت ادرار
روش های تشخیص و درمان
برای تشخیص و درمان به موقع مشکلات ادراری باید به متخصص اورولوژی مراجعه کرد:
تشخیص تنگی مجاری ادراری
تشخیص باریک بودن یا انسداد مجاری ادراری با کمک ارزیابی جامع مانند بررسی تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایش‌های خاص مانند مطالعات تصویربرداری سونوگرافی، سی‌تی اسکن یا MRI و مطالعات اورودینامیک اندازه‌گیری جریان و فشار ادرار، انجام می شود.
روش های درمان انسداد مجاری ادراری
رویکرد درمان تنگی مجاری ادراری و لوله حالب به شدت، محل و علت زمینه‌ای بیماری بستگی دارد. گزینه های درمانی شامل موارد زیر هستند:
داروها
در برخی موارد، ممکن است داروهایی برای کاهش التهاب، علائم و جلوگیری از عفونت های دستگاه ادراری تجویز شود.
اتساع و گشاد شدن مجاری
این روش شامل قرار دادن یک ابزار نازک یا کاتتر در ناحیه آسیب دیده برای کشش و گشاد شدن قسمت باریک دستگاه ادراری است.
درمان تنگی مجاری ادراری با اورتروتومی
در این روش کم تهاجمی، متخصص اورولوژی از یک لیزر یا یک چاقوی کوچک برای ایجاد برشی در تنگی استفاده می کند و جریان ادرار را بهبود می بخشد.
قرار دادن استنت
در موارد شدیدتر، متخصص اورولوژی یک لوله کوچک به نام استنت را در ناحیه باریک قرار می دهد تا آن را باز نگه دارد و جریان ادرار مناسب را حفظ کند.
جراحی
در موارد نادر و پیچیده، مداخله جراحی برای برداشتن یا دور زدن تنگی لازم است و جریان طبیعی ادرار را امکان پذیر می کند.
عوارض انسداد مجاری ادراری درمان نشده
اگر تنگی مجاری ادراری درمان نشود، منجر به عوارضی زیر می شود:
- عفونت های مکرر دستگاه ادراری
- آسیب یا نارسایی کلیه
- هیدرونفروز (تورم کلیه ها)
- سپسیس (عفونت تهدید کننده زندگی)
👈بیش تر بخوانید: لیست بهترین متخصص اورولوژی در تهران
نکاتی برای پیشگیری از تنگی مجاری ادراری
در برخی از موارد باریک شدن مجاری ادراری مادرزادی هستند و قابل پیشگیری نیستند، اما اقداماتی وجود دارد که خطر تنگی اکتسابی را کاهش می دهد. این موارد عبارتند از:
- رعایت بهداشت ادرار
- درمان سریع عفونت های دستگاه ادراری
- اجتناب از مصرف بیش از حد برخی داروها
جمع بندی
اگر به تنگی مجاری ادراری مشکوک هستید، برای تشخیص و درمان دقیق آن باید به متخصص اورولوژی مراجعه کنید، متخصص با مهارت خاص خود، نوع مشکل و علت ایجاد آن را تشخیص می دهد و بهترین درمان را انتخاب می کند،
سوالات متداول
برخی اقدامات خاص مانند حفظ بهداشت خوب، درمان سریع عفونت های دستگاه ادراری و جلوگیری از ضربه یا آسیب به دستگاه ادراری در پیشگیری و کاهش خطر ابتلا نقش دارند.
تنگی در سیستم ادراری نسبتاً نادر است، اما در هر سنی رخ می دهد. مردان به دلیل تفاوت های آناتومیکی، به‌ویژه در مجرای ادرار، بیشتر به تنگی مجرا مبتلا می شوند.
بله، باریک شدن مجاری ممکن است بعد از درمان عود کنند. پیگیری منظم با یک اورولوژیست برای نظارت بر علائم عود و اطمینان از مدیریت مناسب ضروری است.
در برخی موارد، تنگی های خفیف، خود به خود و بدون هیچ مداخله ای برطرف می شوند. با این حال، برای ارزیابی و راهنمایی مناسب با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کنید، زیرا تنگی های درمان نشده منجر به بروز عوارض خواهد شد.
در بیشتر موارد، انسداد و باریک شدن مجاری ادراری خطرناک نیست. با این حال، اگر درمان نشود، منجر به عوارضی مانند عفونت های مکرر دستگاه ادراری، احتباس ادرار و آسیب کلیه می شود.
اندازه طبیعی پروستات چقدر است؟ (جدول اندازه پروستات)
نقش هورمون گرلین بر افزایش و کاهش وزن
عمل بای پس معده چند ساعت طول می کشد؟
