عمل وازکتومی چگونه است؟ آمادگی ها قبل و مراقبت های بعد از وازکتومی

عمل وازکتومی یک جراحی ایمن و موثر است که یک روش دائمی پیشگیری از بارداری را برای مردان فراهم می کند. این روش برش یا مهر و موم کردن مجرای دفران، لوله هایی است که اسپرم را از بیضه ها به مجرای ادرار می برند. این روش از رسیدن اسپرم به مایع منی جلوگیری می کند و در نتیجه مرد را عقیم می کند. در این مقاله از مجله دکتر عبدو، ما به تعریف و عملکرد عمل وازکتومی می پردازیم، در مورد مناسب بودن افراد برای این روش بحث می کنیم، روند انجام را بررسی می کنیم و اطلاعات دقیقی در مورد آمادگی های قبل از عمل و مراقبت های بعد از عمل ارائه می دهیم.

✍جدول دسترسی به مهم ترین عناوین این مطلب

• عمل وازکتومی چیست؟
• کاندیدهای مناسب برای عمل وازکتومی
• آماده شدن برای انجام عمل وازکتومی
• نحوه انجام انواع وازکتومی
• مراقبت های پس از عمل وازکتومی
• عوارض عمل وازکتومی
• هزینه عمل وازکتومی
• اثرات و ملاحظات بلند مدت عمل وازکتومی
• رابطه جنسی چقدر بعد از عمل وازکتومی امکان پذیر است؟
• وازکتومی معکوس چیست؟
• آیا وازکتومی در زنان نیز وجود دارد؟
• جمع بندی عمل وازکتومی
• سوالات متداول

عمل وازکتومی چیست؟

یک روش جراحی است که به طور دائم از بچه دار شدن مرد جلوگیری می کند و شامل بریدن یا مهر و موم کردن یا مسدود کردن مجرای دفران، لوله هایی است که اسپرم را از بیضه ها به مجرای ادرار می برند. در این عمل با قطع این مسیر، تضمین می شود که اسپرم در انزال وجود ندارد و به طور موثر امکان لقاح تخمک را از بین می برد.

کاندیدهای مناسب برای عمل وازکتومی

عمل جراحی وازکتومی یک گزینه برای مردانی است که مطمئن هستند، نمی خواهند در آینده صاحب فرزند شوند. این یک روش بسیار موثر پیشگیری از بارداری است، اما باید دائمی در نظر گرفته شود. افراد زیر کاندیدهای مناسب این جراحی هستند:

• افرادی که تعداد اعضای خانواده مورد نظر خود را تکمیل کرده اند یا نمی خواهند در آینده صاحب فرزند شوند.
• کسانی که در صورت لزوم، تصمیم را با شریک خود در میان گذاشته اند تا از توافق متقابل اطمینان حاصل شود.

در هنگام انتخاب این روش باید بدانید که این روش دائمی است و آن را با سایر گزینه های پیشگیری از بارداری مقایسه کنید. انتظارات واقع بینانه داشته باشید و در مورد مزایا، خطرات و عوارض احتمالی این روش به خوبی آگاه باشید.

آماده شدن برای انجام عمل وازکتومی

قبل از انجام وازکتومی، باید با یک متخصص اورولوژی، مشورت کنید. در طول این مشاوره، متخصص تاریخچه پزشکی بیمار را بررسی می‌کند، در مورد این روش به طور مفصل بحث و هر گونه نگرانی یا سؤال را برطرف می‌کند. آن ها همچنین ممکن است یک معاینه فیزیکی انجام دهند تا مطمئن شوند که بیمار کاندید مناسبی برای این روش است.

در روزهای نزدیک به عمل وازکتومی، پیروی از دستورالعمل های خاص ارائه شده توسط ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی بسیار مهم است. این دستورالعمل ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• از مصرف آسپرین یا سایر داروهای رقیق کننده خون خودداری کنید.
• تراشیدن کیسه بیضه و ناحیه اطراف آن، طبق دستور ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی، برای اطمینان از یک میدان جراحی تمیز توصیه می شود.

نحوه انجام انواع وازکتومی

وازکتومی به دو روش اصلی انجام می شود: وازکتومی با استفاده از تیغ جراحی و وازکتومی بدون استفاده از تیغ جراحی. هرکدام از این روش ها مزایا و معایب خاص خود را دارند که در ادامه به تفصیل بررسی می کنیم.

وازکتومی با استفاده از تیغ جراحی

در وازکتومی با تیغ جراحی، پزشک از یک برش کوچک بر روی کیسه بیضه (اسکروتوم) استفاده می کند تا به لوله های واز دفران که اسپرم را از بیضه ها به مجاری ادراری منتقل می کنند، دسترسی پیدا کند. پس از دسترسی به این لوله ها، آنها را قطع یا مسدود می کند تا مانع از انتقال اسپرم به مایع منی شود.

مراحل جراحی بدین صورت است که:

• بی حسی موضعی: برای جلوگیری از احساس درد، از بی حسی موضعی در ناحیه تناسلی استفاده می شود.
• ایجاد برش: پزشک یک یا دو برش کوچک بر روی کیسه بیضه ایجاد می کند.
• قطع یا بستن لوله ها: لوله های واز دفران قطع شده و دو سر آنها با استفاده از بخیه، کلیپس یا سوزاندن مسدود می شوند.
• بستن برش ها: در پایان، برش های ایجادشده با بخیه بسته می شوند که معمولاً نیازی به کشیدن ندارند.

وازکتومی بدون استفاده از تیغ جراحی

وازکتومی بدون تیغ جراحی، که به آن وازکتومی بدون برش یا وازکتومی با روش “بدون برش” (No-Scalpel Vasectomy) نیز گفته می شود، روشی جدیدتر و کمتر تهاجمی است. در این روش، پزشک به جای ایجاد برش، از یک ابزار خاص برای ایجاد سوراخ کوچکی بر روی کیسه بیضه استفاده می کند.

مراحل جراحی بدین صورت است که:

• بی حسی موضعی: همچون روش سنتی، از بی حسی موضعی استفاده می شود.
• ایجاد سوراخ کوچک: به جای استفاده از تیغ جراحی، پزشک از یک ابزار خاص برای ایجاد یک سوراخ بسیار کوچک در پوست استفاده می کند.
• دسترسی به لوله ها: لوله های واز دفران از طریق این سوراخ کوچک بیرون کشیده شده، قطع یا مسدود می شوند.
• بستن سوراخ: این سوراخ کوچک به طور خودبه خود بسته می شود و نیازی به بخیه ندارد.

👈بیش تر بخوانید: بیماری واریکوسل چیست و چه عوارضی دارد؟

مراقبت های پس از عمل وازکتومی

پس از جراحی، احساس ناراحتی، تورم و کبودی در ناحیه کیسه بیضه طبیعی است. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ممکن است دستورالعمل های مراقبت های بعد از عمل زیر را توصیه کند:

• استفاده از کمپرس یخ یا کمپرس سرد برای کاهش تورم
• پوشیدن لباس زیر حمایتی یا تکیه گاه کیسه بیضه برای چند روز برای ایجاد راحتی و کاهش حرکت
• پرهیز از فعالیت‌ های شدید، بلند کردن اجسام سنگین یا آمیزش جنسی برای یک دوره مشخص، معمولاً حدود یک هفته
• مصرف مسکن های بدون نسخه، همانطور که ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی توصیه می کند، برای مدیریت هر گونه ناراحتی

عوارض عمل وازکتومی

اکثر مردان پس از عمل وازکتومی در عرض چند روز تا یک هفته بهبود می یابند. در طی این دوره احتمال بروز عوارض عمل وازکتومی در مردان وجود دارد. این عوارض ممکن است شامل عفونت، هماتوم (مجموعه خون)، درد مزمن یا شکست عمل باشد.

باید فوراً هرگونه علائم یا نگرانی غیرعادی را برای ارزیابی و مدیریت مناسب به متخصص اورولوژی گزارش دهید.

هزینه عمل وازکتومی

هزینه عمل وازکتومی می تواند بسته به چندین عامل متفاوت باشد. این عوامل شامل مکان جغرافیایی، نوع بیمارستان یا کلینیک، تجربه و تخصص پزشک، و اینکه آیا بیمه درمانی این هزینه را پوشش می دهد یا خیر، می شوند. عوامل تأثیرگذار بر هزینه وازکتومی عبارتند از:

مکان جغرافیایی

هزینه های پزشکی در مناطق مختلف متفاوت است. به عنوان مثال، در شهرهای بزرگ یا کشورهای پیشرفته، ممکن است هزینه وازکتومی بالاتر باشد.

نوع مرکز درمانی

هزینه عمل در بیمارستان های خصوصی معمولاً بیشتر از کلینیک ها یا بیمارستان های دولتی است.

تجربه و تخصص پزشک

پزشکان با تجربه و تخصص بیشتر ممکن است هزینه بالاتری برای انجام وازکتومی دریافت کنند.

نوع وازکتومی

وازکتومی با تیغ جراحی ممکن است کمی ارزان تر از وازکتومی بدون تیغ جراحی باشد، زیرا روش دوم نیاز به تجهیزات خاص و مهارت بیشتری دارد.

پوشش بیمه

بسیاری از بیمه های درمانی هزینه وازکتومی را به طور کامل یا جزئی پوشش می دهند. اگر بیمه گذار هستید، بررسی کنید که آیا بیمه شما هزینه وازکتومی را پوشش می دهد یا خیر.

به طور کلی، هزینه وازکتومی در کشورهای مختلف می تواند به طور متوسط از 300 تا 3000 دلار متغیر باشد. در برخی مناطق، این هزینه ها ممکن است کمتر یا بیشتر از این مقدار باشد.

هزینه عمل وازکتومی در تهران ممکن است در محدوده 10 تا 30 میلیون تومان (بسته به مکان و پزشک) متغیر باشد. این هزینه ها ممکن است شامل هزینه های جراحی، آزمایش های قبل و بعد از عمل، و مشاوره پزشکی باشد.

اثرات و ملاحظات بلند مدت عمل وازکتومی

وازکتومی یک شکل دائمی پیشگیری از بارداری در نظر گرفته می شود، اما محافظت فوری در برابر بارداری ایجاد نمی کند. مدتی طول می کشد تا هر اسپرم باقی مانده از سیستم تولید مثل پاک شود و باید از یک روش جایگزین پیشگیری از بارداری را تا زمانی که متخصص عدم وجود اسپرم در انزال را تایید کند، استفاده شود.

همچنین در نظر گرفتن اثرات و پیامدهای طولانی مدت وازکتومی ضروری است. اگرچه این روش در برخی موارد برگشت پذیر است، اما تضمینی برای بازگرداندن باروری وجود ندارد. بنابراین، بسیار مهم است که تصمیم را با دقت در نظر بگیرید و آن را با یک متخصص اورولوژی یا باروری در میان بگذارید.

رابطه جنسی چقدر بعد از عمل وازکتومی امکان پذیر است؟

بعد از عمل وازکتومی، توصیه های پزشکی معمولاً شامل اجتناب از فعالیت های فیزیکی سنگین، از جمله رابطه بعد از وازکتومی، برای مدت زمان کوتاهی است تا بدن زمان کافی برای بهبودی داشته باشد. به طور کلی، رابطه جنسی معمولاً حدود یک هفته پس از عمل وازکتومی امکان پذیر است، البته این زمان ممکن است بسته به وضعیت بهبودی فرد و توصیه های پزشک معالج متفاوت باشد.

همچنین در پاسخ به سوال چند روز بعد از وازکتومی میشه رابطه داشت؟ باید بگوییم وازکتومی بلافاصله پس از عمل مؤثر نیست. اسپرم ها ممکن است تا چند هفته یا حتی ماه ها پس از جراحی در مایع منی باقی بمانند. به همین دلیل، تا زمانی که آزمایش های تأییدی نشان دهند که مایع منی عاری از اسپرم است (معمولاً بعد از 15 تا 20 انزال)، باید از روش های دیگری برای جلوگیری از بارداری استفاده کنید.

وازکتومی معکوس چیست؟

وازکتومی معکوس یا بازگشت وازکتومی (Vasovasostomy) یک عمل جراحی است که هدف آن بازگرداندن قابلیت باروری به مردانی است که قبلاً عمل وازکتومی انجام داده اند. در این روش، لوله های ناقل اسپرم (واز دفران) که در طی وازکتومی قطع یا مسدود شده بودند، دوباره به هم متصل می شوند تا اسپرم ها بتوانند از بیضه ها به مایع منی منتقل شوند. موفقیت وازکتومی معکوس به عواملی مانند مدت زمانی که از وازکتومی اولیه گذشته است، بستگی دارد. هرچه این مدت زمان کمتر باشد، احتمال موفقیت بالاتر است.

آیا وازکتومی در زنان نیز وجود دارد؟

توبکتومی یک روش جراحی است که در آن لوله های فالوپ (لوله های رحمی) که تخمک ها را از تخمدان ها به رحم منتقل می کنند، قطع یا مسدود می شوند. این عمل به طور دائمی از ورود تخمک به رحم و همچنین از رسیدن اسپرم به تخمک جلوگیری می کند، بنابراین احتمال بارداری بعد از وازکتومی و توبکتومی را از بین می برد.

رایج ترین روش عمل بستن لوله زنان که از طریق ایجاد برش های کوچک در شکم و با کمک یک ابزار لاپاروسکوپ (لوله نازک با دوربین و ابزار جراحی) انجام می شود. لوله های فالوپ از طریق برش های کوچک شناسایی و سپس مسدود، قطع، یا گره زده می شوند.

جمع بندی عمل وازکتومی

این جراحی یک روش مطمئن و دائمی پیشگیری از بارداری برای مردانی است تعداد اعضای خانواده مورد نظر خود را تکمیل کرده اند یا نمی خواهند در آینده صاحب فرزند شوند.

یک روش بی خطر است که می تواند به صورت سرپایی، با حداقل عوارض و دوره نقاهت نسبتا کوتاه انجام شود. با این حال، بحث و مشورت با متخصص، درک روش و پیامدهای آن و پیروی از دستورالعمل های مراقبت های قبل و بعد از عمل برای نتایج مطلوب ضروری است.

سوالات متداول