چاقی و بیماری های مرتبط با آن

امروزه چاقی مفرط یک بیماری تلقی می شود که پیچیدگی های بسیاری دارد. همچنین این بیماری می تواند باعث ایجاد و یا شدت گرفتن بیماری های دیگری بشود که به بدن شما آسیب می رساند. در این مقاله از مجله دکتر عبدو قصد داریم شما را با چاقی و بیماری های مرتبط با آن آشنا کنیم.

اگر شما مقادیر زیادی چربی ذخیره شده در بدن خود دارید می توانیم شما را فردی چاق تلقی کنیم. البته شما را با مفاهیم دقیق چاقی و عوارض چاقی آشنا خواهیم کرد. ولی باید بدانید که تنها مشکلی که چاقی ایجاد می کند اختلال در ظاهر فردی نیست.

تعریف چاقی

برای بسیاری از افراد این سوال پیش می آید که بیماری چاقی مفرط چیست؟ چه کسانی چاق محسوب می شوند؟چاقی و بیماری های مرتبط با آن شامل چه مواردی می شوند؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که اگر وزن شما حدودا ۲۰% از وزن نرمالتان بیشتر باشد شما یک فرد چاق محسوب می شوید.

البته امروزه میزان چاقی و اضافه وزن افراد با معیاری به نام شاخص توده بدنی محاسبه می شود. در ادامه با ما همراه باشید تا با مهمترین عوارض چاقی آشنا شوید.

شاخص توده بدنی BMI چیست؟

فرمول شاخص توده بدنی برابر است با تقسیم وزن (کیلوگرم) به مربع قد (متر). این فرمول میزان بافت چربی به نسبت بافت استخوان های شما را اندازه گیری می کند.

• شاخص توده بدنی بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۵: شاخص توده بدنی مناسب و بدون اضافه وزن.
• شاخص توده بدنی بین 25 تا ۲۹.۹: اندکی اضافه وزن دارند و می توانند به سراغ رژیم های لاغری بروند.
• شاخص توده بدنی بالاتر از ۳۰ : چاق هستید و می توانید از رژیم های لاغری و ورزش استفاده کنید
• شاخص توده بدنی بالاتر از 40: شما دچار چاقی مفرط هستید و ممکن است مبتلا به عوارض چاقی نیز بشوید. می توانید از عمل های لاغری استفاده کنید.

چاقی باعث چه بیماری هایی میشود؟

چاقی و بیماری های مرتبط با آن عبارتند از:

• سکته و بیماری های قلبی
• فشار خون بالا
• دیابت
• بعضی از انواع سرطان
• بیماری کیسه ی صفرا و سنگ صفرا
• استئوآرتریت
• نقرس

مشکلات تنفسی، مانند آپنه ی خواب (وقتی تنفس یک شخص در حالت خواب برای چند لحظه متوقف می شود) و آسم

البته افرادی که چاق هستند همه ی این مشکلات را ندارند. اما اگر یکی از اعضای خانواده ی شما سابقه ی این بیماری ها را داشته باشند احتمال مبتلا شدن شما بیش تر می شود.

این خیلی مهم است که چربی های اضافه در کدام قسمت از بدن شما جمع شده باشد. اگر این چربی ها بیشتر در اطراف معده باشد (یعنی چاقی شما به شکل سیب باشد)، ریسک آن بالاتر از این است که چربی های در ران و باسن جمع شده باشد (چاقی شما به شکل گلابی باشد).

شما پس از اندازه گیری BMI خود باید نسبت به درمان چاقی اقدام کنید.

علت چاقی

چاقی می تواند علل بسیاری داشته باشد. برخی از انواع علت چاقی عبارتند از:

• مصرف بیش از حد فست فود
• خوردن غذاهای سرخ کردنی
• خوردن غذاهای گوشتی و چرب
• مصرف شکر و قندهای فرآوری شده
• مصرف نوشیدنی های گازدار
• کم تحرکی و ورزش نکردن

از دیگر عواملی که باعث چاقی می شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عوامل ژنتیکی
• کمبود خواب
• استرس بالا
• اختلالات هورمونی
• مصرف دارو

در این مقاله چند مورد از چاقی و بیماری های مرتبط با آن را بیان کرده و به طور مختصر در مورد آنها توضیح می دهیم.

? بیشتر بخوانید: تاثیر چاقی بر زانو درد

سکته و بیماری های قلبی

وزن اضافه می تواند باعث افزایش فشار خون و افزایش کلسترول شود که هر دو مورد ریسک ابتلا به بیماری های قبلی و سکته را بالا می برند.

اما خوشبختانه با کاهش وزن می توان احتمال گسترش بیماری های قلبی و سکته را کاهش داد. ثابت شده است که از دست دادن ۵%-۱۰% از وزن شما می تواند احتمال ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش دهد.

دیابت نوع دوم

اکثر افرادی که دیابت نوع دوم دارند چاق هستند. شما می تواند با کاهش وزن، پیروی از یک رژیم غذایی متعادل، داشتن خواب کافی و ورزش جلوی گسترش دیابت نوع دوم را بگیرید.

اگر شما مبتلا به دیابت نوع دو هستید، کاهش وزن و فعالیت بدنی بیشتر می تواند به کنترل قند خون شما کمک کند. ورزش حتی می تواند کمک کند که نیاز شما به داروهای دیابت کمتر شود.

سرطان

سرطان روده، سینه (بعد از یائسگی)، آندومتر (پوشش داخلی رحم)، کلیه و مری با چاقی مرتبط است. بعضی از مطالعات نشان داده است که ارتباط چاقی با سرطان کیسه ی صفرا، تخمدان ها و لوزالمعده نیز قطعی است.

بیماری کیسه ی صفرا

یکی از بیماری های رایج برای افراد چاق، بیماری کیسه ی صفرا و سنگ کیسه ی صفرا است.

از قضا، کاهش وزن، به خصوص کاهش وزن در مدت کم یا کاهش وزن زیاد، می تواند احتمال ابتلا به این بیماری را بیشتر کند. کسانی که بیشتر از ۱ پوند ( هر پوند ۴۵۳ گرم است) در هفته وزن کم نمی کنند کمتر احتمال دارد که به این بیماری مبتلا شوند.

استئوآرتریت

استئوآرتریت یک بیماری مفصلی است که اغلب بر روی زانو، مفصل ران و پشت تاثیر می گذارد. وزن اضافه فشار زیادی بر این مفاصل وارد می کند و غضروف هایی (بافتی که مفاصل را می پوشاند) که به طور طبیعی از آنها محافظت می کنند را ساییده کرده و از بین می برد.

کاهش وزن فشار وارده بر روی زانو، مفصل ران و پشت را کم می کند و علائم استئوآرتریت را بهبود می دهد.

نقرس

نقرس یک بیماری است که بر روی مفاصل اثر می گذارد. این بیماری وقتی بروز می کند که اوریک اسید زیادی در خون شما وجود داشته باشد. اوریک اسید اضافی می تواند. اوریک اسید اضافی می تواند به صورت کریستال هایی در مفاصل ته شود.

نقرس بیشتر در افراد چاق شایع است. هر چه اضافه وزن بیشتر باشد احتمال ابتلا به نقرس هم بیشتر است.

تغییر وزن ناگهانی در کوتاه مدت نیز می تواند منجر به بروز نقرس شود. اگر شما سابقه ی خانوادگی نقرس دارید بهتر است این را با دکترتان در میان بگذارید تا یک راه مناسب برای کاهش وزن به شما پیشنهاد کند.

آپنه ی خواب

آپنه ی خواب یک نوع اختلال در خواب است که با چاقی مرتبط است.

آپنه ی خواب می تواند باعث شود که یک فرد با صدای بلند خروپف کند و سپس برای مدتی کوتاه تنفس او در خواب متوقف شود. آپنه ی خواب می تواند منجر به خواب آلودگی در طول روز و ابتلا به بیماری های قلبی و سکته شود. کاهش وزن اغلب می تواند آپنه ی خواب را بهبود دهد.

سندروم متابولیک

سندروم متابولیک به شرایطی ( فشار خون بالا، قند خون بالا، چربی زیاد در اطراف شکم، میزان غیر طبیعی کلسترول یا تری گلیسرید) گفته می شود که با هم ریسک ابتلا به بیماری های قلبی، سکته و دیابت را افزایش می دهند.

اگر شخصی فقط یکی از این شرایط را داشته باشد به این معنی نیست که او سندرم متابولیک دارد اما هر کدام از این شرایط می تواند ریسک بیماری های جدی و خطرناک را افزایش دهد. سندروم متابولیک با چاقی و کم تحرکی ارتباط نزدیکی دارد.

علاوه بر این به مقاومت انسولین نیز ربط دارد. در حالت طبیعی، دستگاه گوارش شما غذاهایی که می خورید را به قند یا گلوکز تبدیل می کند. انسولین هورمونی است که توسط لوزالمعده ی شما ساخته می شود و کمک می کند از قندی که وارد سلول ها شده به عنوان سوخت استفاده شود.

در افرادی که مقاومت انسولین دارند، سلول های به حالت طبیعی به انسولین پاسخ نمی دهند و گلوکز نمی تواند به آسانی وارد سلول ها شود. در نتیجه با اینکه بدن تلاش می کند با مصرف انسولین بیشتر و بیشتر گلوکز را کنترل کند اما سطح گلوکز خون بالا می رود.

کبد چرب

افرادی که چاق می شوند میزان چربی بیش تری در ساختار کبد آن ها جمع می شود. تجمع چربی در این نواحی باعث ایجاد التهاب، تخریب بافت کبد، کبد چرب و نهایتاً به نارسایی کبدی و … می شود.

? بیشتر بخوانید: علائم چاقی در کودکان را می شناسید؟

اثرات روانی در افراد مبتلا به چاقی مفرط

در فرهنگ هایی که جذابیت فیزیکی افراد به لاغر بودن آن ها وابسته است، افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند همیشه از وزن خود ناراحت هستند و رنج می برند. افراد چاق معمولا به خاطر شرایطی که دارند از طرف اطرافیان سرزنش می شوند و ممکن است آنها این وضعیت او را به تنبلی و سست اراده بودن ربط بدهند. خیلی غیر عادی نیست اگر این افراد از جامعه دوری کنند یا سعی کنند وارد روابط عاطفی نشوند.